Job 38
1 Unya gitawag ni Yahweh si Job gikan sa mabangis nga unos ug miingon,
And the Lord made answer to Job out of the storm-wind, and said,
2 “Kinsa kining nagdala ug kangitngit sa mga plano pinaagi lamang sa mga pulong nga walay kahibalo?
Who is this who makes the purpose of God dark by words without knowledge?
3 Karon, itaod imong bakos ug tindog sama sa usa ka lalaki kay daghan ako ug pangutana kanimo, ug kinahanglan nga imo akong tubagon.
Get your strength together like a man of war; I will put questions to you, and you will give me the answers.
4 Asa ka man sa dihang gibutang ko ang mga patukoranan sa kalibotan? Sultihi ako, kung nakasabot ka man ugaling.
Where were you when I put the earth on its base? Say, if you have knowledge.
5 Kinsa man ang nagbuot sa iyang kadak-on? Sultihi ako, kung nasayod ka man ugaling. Kinsa man ang nag-inat sa linya nga sukdanan niini?
By whom were its measures fixed? Say, if you have wisdom; or by whom was the line stretched out over it?
6 Unsa man ang gibutangan sa patukoranan niini? Kinsa man ang nagbutang sa batong patukoranan
On what were its pillars based, or who put down its angle-stone,
7 sa dihang nanag-awit ang mga bituon sa kabuntagon ug ang tanang anak sa Dios nanaghugyaw sa kalipay?
When the morning stars made songs together, and all the sons of the gods gave cries of joy?
8 Kinsa man ang misira sa dagat pinaagi sa pultahan sa dihang mibuhagay kini, nga daw gikan kini sa tagoangkan—
Or where were you when the sea came to birth, pushing out from its secret place;
9 sa dihang gihimo ko ang panganod nga iyang bisti, ug ang bagang kangitngit nga iyang lampin?
When I made the cloud its robe, and put thick clouds as bands round it,
10 Mao kadto ang higayon nga akong gimarkahan ang dagat sa akong utlanan, ug sa dihang gibutang ko ang mga babag ug pultahan niini,
Ordering a fixed limit for it, with locks and doors;
11 ug sa dihang gisultihan ko kini, 'Moabot ka niini nga kalay-on, apan dinhi lamang; dinhi ang dapit diin butangan ko ug utlanan ang garbo sa imong mga balod.'
And said, So far you may come, and no farther; and here the pride of your waves will be stopped?
12 Nasulayan na ba nimo, sukad nga nagsugod ang imong mga adlaw, nga mihatag ka ug mando sa kabuntagon nga magsugod, ug nahimong hinungdan sa banagbanag nga mahibalo sa iyang dapit diha sa kahan-ayan sa mga butang,
Have you, from your earliest days, given orders to the morning, or made the dawn conscious of its place;
13 aron mahuptan niini ang kinatumyan sa kalibotan ug aron ang daotang mga tawo mangurog tungod niini?
So that it might take a grip of the skirts of the earth, shaking all the evil-doers out of it?
14 Nabag-o ang panagway sa kalibotan sama nga mabag-o ang lapok ilalom sa silyo; ang tanang butang niini maklaro pag-ayo sama sa pinilo nga panapton.
It is changed like wet earth under a stamp, and is coloured like a robe;
15 Gikan sa daotang mga tawo gikuha ang ilang 'kahayag'; ang ilang gibayaw nga kamot nabali.
And from the evil-doers their light is kept back, and the arm of pride is broken.
16 Nakaabot ka na ba sa mga tinubdan sa tubig sa dagat? Nakalakaw ka na ba sa kinahiladman nga bahin sa dagat?
Have you come into the springs of the sea, walking in the secret places of the deep?
17 Gipadayag na ba kanimo ang ganghaan sa kamatayon? Nakita na ba nimo ang ganghaan sa anino sa kamatayon?
Have the doors of death been open to you, or have the door-keepers of the dark ever seen you?
18 Nasabtan ba nimo ang kadak-on sa kalibotan? Sultihi ako, kung nasayod ka man ugaling niining tanan.
Have you taken note of the wide limits of the earth? Say, if you have knowledge of it all.
19 Asa man ang dalan sa pahulayanang dapit sa kahayag— ug sa kangitngit, asa man ang dapit niini?
Which is the way to the resting-place of the light, and where is the store-house of the dark;
20 Magiyahan mo ba ang kahayag ug ang kangitngit sa mga dapit sa ilang trabahoan? Makaplagan mo ba ang dalan balik sa ilang mga panimalay alang kanila?
So that you might take it to its limit, guiding it to its house?
21 Nasayod ka gayod sa walay pagduhaduha, tungod natawo ka na kaniadto; ang gidaghanon sa imong mga adlaw dako kaayo!
No doubt you have knowledge of it, for then you had come to birth, and the number of your days is great.
22 Nakasulod ka na ba sa pundohanan sa niyebe, o nakita ba nimo ang pundohanan sa ice,
Have you come into the secret place of snow, or have you seen the store-houses of the ice-drops,
23 kining mga butang nga gigahin ko sa panahon sa kagubot, alang sa mga adlaw sa pakig-away ug pakiggubat?
Which I have kept for the time of trouble, for the day of war and fighting?
24 Unsa man ang dalan diin ang mga kidlap sa kilat gibahinbahin, o diin man nagkatibulaag ang hangin gikan sa sidlakan ibabaw sa kalibotan?
Which is the way to the place where the wind is measured out, and the east wind sent out over the earth?
25 Kinsa man ang nagbuhat sa agianan alang sa mga baha sa ulan, o kinsa man ang naghimo ug mga agianan alang sa kusog nga dalugdog,
By whom has the way been cut for the flowing of the rain, and the flaming of the thunder;
26 aron moulan sa dapit nga walay tawo nga nagpuyo, ug sa kamingawan, diin walay usa ka tawo,
Causing rain to come on a land where no man is living, on the waste land which has no people;
27 aron tagboon ang panginahanglan sa mga walay tanom ug mingaw nga mga rehiyon, ug aron maghimo sa mga gagmay nga sagbot nga moturok?
To give water to the land where there is waste and destruction, and to make the dry land green with young grass?
28 Aduna bay amahan ang ulan? Kinsa man ang nagmugna sa tulo sa yamog?
Has the rain a father? or who gave birth to the drops of night mist?
29 Kang kinsa mang tagoangkan naggikan ang ice? Kinsa man ang nagpakatawo sa puti nga tun-og sa kalangitan?
Out of whose body came the ice? and who gave birth to the cold mist of heaven?
30 Gitagoan sa mga tubig ang ilang kaugalingon ug nahimong daw sama sa bato; ug migahi ang ibabaw sa kinahiladman.
The waters are joined together, hard as a stone, and the face of the deep is covered.
31 Mahugtan ba nimo ang kadena sa Pleiades o usabon ang hikot sa Orion?
Are the bands of the Pleiades fixed by you, or are the cords of Orion made loose?
32 Magiyahan ba nimo ang mga bituon nga magpakita sa ilang hustong panahon? Magiyahan ba nimo ang Oso uban sa mga anak niini?
Do you make Mazzaroth come out in its right time, or are the Bear and its children guided by you?
33 Nasayod ka ba sa mga patakaran sa kalangitan? Mabutang ba nimo ang pagdumala sa kalangitan ibabaw sa kalibotan?
Have you knowledge of the laws of the heavens? did you give them rule over the earth?
34 Mapadungog ba nimo ang imong tingog ibabaw sa kapanganoran, aron ang kadagaya sa ulan motabon kanimo?
Is your voice sent up to the cloud, so that you may be covered by the weight of waters?
35 Makapadala ka ba ug kidlap sa kilat aron manggawas sila, nga miingon sila kanimo, 'Ania na kami'?
Do you send out the thunder-flames, so that they may go, and say to you, Here we are?
36 Kinsa bay nagbutang ug kaalam sa panganod o naghatag ug kahibalo sa yamog?
Who has put wisdom in the high clouds, or given knowledge to the lights of the north?
37 Kinsa man ang makaihap sa panganod pinaagi sa iyang kahanas? Kinsa man ang makayabo sa panit nga sudlanan ug tubig sa kalangitan
By whose wisdom are the clouds numbered, or the water-skins of the heavens turned to the earth,
38 sa dihang ang abog matapok ug ang tibugol nga yuta mogahi?
When the earth becomes hard as metal, and is joined together in masses?
39 Makapangayam ka ba ug pagkaon alang sa babayeng liyon o matagbaw ang iyang mga batan-ong anak nga liyon
Do you go after food for the she-lion, or get meat so that the young lions may have enough,
40 sa dihang naghupo sila sa ilang lungib ug nagtago aron sa pag-atang sa ilang kan-onon?
When they are stretched out in their holes, and are waiting in the brushwood?
41 Kinsa man ang naghatag ug bihagonon sa mga uwak sa dihang ang iyang mga anak misinggit ngadto sa Dios ug ningbarag tungod sa kakulang sa pagkaon?
Who gives in the evening the meat he is searching for, when his young ones are crying to God; when the young lions with loud noise go wandering after their food?
