Jeremias 52
1 Nagsugod sa paghari si Zedekia sa dihang nagpangidaron siya ug 21 ka tuig; naghari siya sa Jerusalem sulod sa napulo ug usa ka tuig. Ang ngalan sa iyang inahan mao si Hamutal; anak siya nga babaye ni Jeremias nga taga-Libna.
Zedekiah was twenty-one years old when he became the King [of Judah]. He ruled in Jerusalem for eleven years. His mother was Hamutal, the daughter of [a man named] Jeremiah from Libnah [town].
2 Gibuhat niya ang daotan sa panan-aw ni Yahweh; gibuhat niya ang tanang butang nga gibuhat ni Jehoyakim.
Zedekiah did [many] things that Yahweh says are evil, like [his father] Jehoiakim had done.
3 Tungod sa kasuko ni Yahweh, nahitabo kining tanan nga mga panghitabo sa Jerusalem ug sa Juda, hangtod nga napahawa niya sila gikan sa iyang atubangan. Unya nakigbatok si Zedekia tali sa hari sa Babilonia.
[The events that are summarized here happened] because Yahweh was angry with [the people of] Jerusalem and [of other places in] Judah, and finally he (exiled them/forced them to go to other countries) [and said that he did not want to have anything to do with] them any more. Zedekiah rebelled against the king of Babylon.
4 Nahitabo nga sa ikasiyam nga tuig sa paghari ni Haring Zedekia, sa ikanapulo nga bulan, ug sa ikanapulo nga adlaw niana nga bulan, miabot si Nebucadnezar, nga hari sa Babilonia, uban sa iyang mga kasundalohan batok sa Jerusalem. Nagkampo sila sa atbang niini, ug nagtukod sila ug mga salipdanan nga hinimo sa yuta sa palibot niini.
[So, ] on January 15, when Zedekiah had been ruling for almost nine years, King Nebuchadnezzar of Babylon led his entire army to attack Jerusalem. They surrounded the city and built dirt ramps up to the top of the city walls [to enable them to attack the city].
5 Mao nga napalibotan ang siyudad hangtod sa ikanapulo ug usa ka tuig sa paghari ni Haring Zedekia.
They continued to surround Jerusalem until Zedekiah had been ruling for almost eleven years.
6 Sa ikaupat nga bulan, sa ikasiyam nga adlaw niana nga tuig, hilabihan ang kagutom diha sa siyudad nga wala na gayoy pagkaon alang sa katawhan sa yuta.
When Zedekiah had been ruling for almost eleven years, by July 18 of that year, the (famine/lack of food) in the city had become very severe, and there was no [more] food for the people [to eat].
7 Unya nagun-ob ang siyudad, ug nangikyas ang tanang mga manggugubat panahon sa kagabhion ug nanggawas sa siyudad pinaagi sa dalan sa ganghaan nga anaa sa tungatunga sa duha ka paril, tapad sa tanaman sa hari, bisan tuod napalibotan na sa mga Caldeanhon ang siyudad. Busa miadto sila paingon sa Araba.
Then [the soldiers of Babylonia] broke through [a section of] the city wall, and all the [Israeli] soldiers fled. But because the city was surrounded by soldiers from Babylonia, [Zedekiah and the Israeli] soldiers [waited until] it became dark. Then they left the city through the gate between the two walls behind the king’s garden. Then they ran towards the Jordan River Valley.
8 Apan gigukod sa kasundalohan sa mga Caldeanhon ang hari ug naapsan si Zedekia didto sa kapatagan sa walog sa Suba sa Jordan nga duol sa Jerico. Nagkatibulaag ang tanan niyang mga kasundalohan palayo kaniya.
But the soldiers of Babylonia pursued King Zedekiah, and they caught up with him on the plains near Jericho. [He was alone because] all his men had deserted him and had scattered.
9 Gidakop nila ang hari ug gidala siya ngadto sa hari sa Babilonia didto sa Ribla sa yuta sa Hamat, nga diin gipahamtang sa hari sa Babilonia ang hukom ngadto kaniya.
The soldiers of Babylonia took him to the king of Babylon, who was at Riblah in the Hamath [region]. There the king of Babylon told [his soldiers what] they should do to punish Zedekiah.
10 Gipangpatay sa hari ang mga anak nga lalaki ni Zedekia diha sa iyang atubangan, ug gipangpatay usab niya ang tanan nga mga pangulo sa Juda didto sa Ribla.
They forced Zedekiah to watch while they killed his sons and all the officials from Judah.
11 Unya gilugit niya ang mga mata ni Zedekia, ug gigapos siya sa tumbaga nga mga kadina, ug gidala siya ngadto sa Babilonia. Gibilanggo siya sa hari sa Babilonia hangtod sa adlaw sa iyang kamatayon.
[Then] they gouged out Zedekiah’s eyes. They fastened him with bronze chains and took him to Babylon. They put him in a prison, and he remained there until the day that he died.
12 Karon sa ikalima nga bulan, sa ikanapulo nga adlaw niana nga bulan, nga diin mao kana ang ika-19 nga tuig sa paghari ni Haring Nebucadnezar, nga hari sa Babilonia, miabot si Nebuzaradan sa Jerusalem. Siya ang pangulo sa mga tigpanalipod sa hari ug usa ka sulugoon sa hari sa Babilonia.
On August 17 of that year, which was when King Nebuchadnezzar had been ruling for almost 19 years, Nebuzaradan, who was the captain of the king’s bodyguards and one of the king’s officials, arrived in Jerusalem.
13 Gisunog niya ang balay ni Yahweh, ang palasyo sa hari, ug ang tanan nga mga balay sa Jerusalem; gisunog usab niya ang matag mahinungdanon nga mga dagkong balay diha sa siyudad.
He [commanded his soldiers to] burn down the temple of Yahweh, the king’s palace, and all the houses in Jerusalem. They [also] destroyed all the important buildings [in the city].
14 Gigun-ob sa tanang kasundalohan sa Babilonia kauban ang pangulo sa mga tigpanalipod, ang mga paril nga nakapalibot sa Jerusalem.
Then he supervised the soldiers from Babylonia while they tore down the walls on all sides of Jerusalem.
15 Alang sa tanan nga labing kabos nga katawhan, ang tanang mga tawo nga nahibilin sa siyudad, kadtong mga miikyas padulong sa hari sa Babilonia, ug ang tanan nga mga magkukulit—gidala ni Nebuzaradan, nga pangulo sa mga tigpanalipod, ang pipila kanila ngadto sa pagkabinihag.
Then Nebuzaradan (forced to go/exiled) [to Babylon] some of the poorest people, those Israelis who had said they would support the king of Babylon, the rest of the craftsmen, and other people who had remained in Jerusalem.
16 Apan gibilin ni Nebuzaradan, nga pangulo sa mga tigpanalipod, ang pipila sa mga labing kabos niana nga yuta aron sa pagtrabaho sa mga kaparasan ug sa mga kaumahan.
But Nebuzaradan allowed some of the very poor people to remain [in Judah] to take care of the vineyards and fields.
17 Alang sa tumbaga nga mga haligi nga nahisakop sa balay ni Yahweh, ug sa mga tungtonganan ug lampara ug sa tangke nga tumbaga nga anaa sa balay ni Yahweh, gipulpog kini sa mga Caldeanhon ug gidala ang tanan nga mga tumbaga ngadto sa Babilonia.
The soldiers from Babylonia broke [into pieces] the [huge] bronze pillars that were in front of the temple, and the [large] bronze water tank, and the [ten bronze water] carts, and they took all the bronze to Babylon.
18 Ang mga kulon, mga pala, mga igpapalong sa lampara, mga panaksan, ug ang tanang tumbaga nga kahimanan nga ginagamit sa pagpamuhat sa mga pari diha sa templo—gikuha kining tanan sa mga Caldeanhon.
They also took away the basins [for holding the ashes from the burned sacrifices], the shovels [for cleaning out the ashes], the tools for snuffing out the wicks of the lamps, the basins [for holding the blood of the sacrificed animals], the dishes [for incense], and all the [other] bronze items that were used when sacrifices were made at the temple.
19 Ang mga dagko nga panaksan ug ang mga sunoganan sa insenso, mga panaksan, mga kulon, mga tungtongan sa lampara, mga kawa, ug mga dagko nga panaksan nga hinimo sa bulawan, ug kadtong hinimo sa plata—gidala usab kini sa pangulo sa mga tigpanalipod sa hari.
Nebuzaradan also [told his soldiers to] take away the small bowls, the dishes for burning incense, the basins, pots, lampstands, bowls [for incense], and the bowls used for pouring out the wine offerings. They took all the other items that were made of pure gold or silver.
20 Ang duha ka mga haligi, ang tangke nga tumbaga ug ang napulo ug duha ka mga torong baka nga tumbaga nga anaa ilalom sa tungtonganan, mga butang nga gihimo ni Solomon alang sa balay ni Yahweh, nga hinimo sa tumbaga nga hilabihan ka bug-at.
The bronze from the two pillars, the [large water] tank and the twelve statues of oxen that were beneath it, and the water carts, was more/heavier than they could weigh. Those things had been made for the temple during the time that Solomon was the king.
21 Anaa sa mga napulo ug walo ka cubit ang gitas-on sa mga haligi, ug ang sukod sa matag palibot niini anaa sa mga napulo ug duha ka cubit. Anaa sa upat ka mga tudlo ang gibagaon niini ug wala kini sulod.
Each of the pillars was (27 feet/8 meters) tall and (18 feet/5.5 meters) around. They were hollow, and each had sides/walls that were (3 in./8 cm.) thick.
22 Anaa sa taas niini ang ulohan sa tumbaga. Adunay gitas-on nga lima ka cubit ang ulohan niini, ang tanang palibot niini adunay kinulit nga mga dayandayan ug porma nga bunga sa kahoy nga granada. Hinimo kining tanan sa tumbaga. Sama lang nga gikulit sa una nga haligi ang lain nga haligi ug ang mga porma nga bunga sa kahoy nga granada niini.
The bronze head on the top of each pillar was (7-1/2 feet/over 2 meters) high and was decorated all around with a bronze [network of figures that represented] pomegranates.
23 Adunay 96 ka porma sa bunga sa kahoy nga granada nga nakapalibot sa ulohan nga bahin ug adunay nakapalibot nga 100 ka mga porma sa bunga sa kahoy nga granada ibabaw sa kinulit nga mga dayandayan.
There was a total of 100 figures of pomegranates on the network at the top, 96 of which could be seen from the ground.
24 Gikuha sa pangulo sa mga tigpanalipod ang binilanggo nga si Seraya, nga labaw nga pari, uban ni Zefania, nga ikaduhang pari, ug ang tulo ka mga tigbantay sa ganghaan.
When Nebuzaradan [returned to Babylon], he took [with him as prisoners] Seraiah the Supreme Priest, Zephaniah who was Seraiah’s deputy, and the three men who guarded the entrances [to the temple].
25 Gikan sa siyudad gibilanggo niya ang gibihag nga opisyal nga nagadumala sa mga sundalo, ug ang pito sa mga kalalakin-an nga tigtambag sa hari, nga anaa pa gihapon sa siyudad. Gibihag usab niya ang opisyal sa sundalo sa hari nga nagapili ug mga kalalakin-an nga mahimong sundalo, uban sa 60 ka mga mahinungdanon nga mga kalalakin-an gikan sa yuta nga anaa sa siyudad.
He found [some other] people who were [hiding] in the city. [So] from them he took a commander of the army [of Judah], seven of the king’s advisors, the army commander’s chief secretary who was in charge of recruiting [soldiers for the army], and 60 [other] soldiers.
26 Unya gikuha sila ni Nebuzaradan, nga pangulo sa mga tigpanalipod, ug gidala sila ngadto sa hari sa Babilonia ngadto sa Ribla.
Nebuzaradan took them all to the king of Babylon, [who was still] at Riblah.
27 Gipamatay sila sa hari sa Babilonia didto sa Ribla sa yuta sa Hamat. Niini nga paagi, migawas ang Juda gikan sa iyang yuta ngadto sa pagkabinihag.
There at Riblah in the Hamath region, the king of Babylon commanded that they [all] be executed. [Many of the people of] Judah were (forced to leave/exiled from) their own land.
28 Mao kini ang mga katawhan nga gibihag ni Nebucadnezar: sa ikapito nga tuig, 3, 023 ka mga taga-Juda.
The number of people who were captured and sent to Babylon at that time, when Nebuchadnezzar had been ruling for almost seven years, was 3,023.
29 Sa ika-18 ka tuig nga paghari ni Nebucadnezar, gibihag niya ang 832 ka mga katawhan gikan sa Jerusalem.
Then, when he had been ruling for almost 18 years, his [soldiers] took 832 [more Israeli people to Babylonia].
30 Sa ika-23 ka tuig nga paghari ni Nebucadnezar, gibihag ni Nebuzaradan, nga pangulo sa mga tigpanalipod sa hari, ang 745 ka mga tawo sa Juda. Mikabat ug 4, 600 ang tanang katawhan nga nabihag.
When he had been ruling almost 23 years, he sent Nebuzaradan [to Jerusalem again], and he brought back 745 [more Israelis to Babylonia]. That was a total of 4,600 Israelis [who were taken to Babylonia].
31 Nahitabo nga human sa ika-37 ka tuig nga pagkabihag ni Jehoyakin, nga hari sa Juda, sa ikanapulo ug duha ka bulan, sa ika-25 nga adlaw sa bulan, gibuhian ni Evil Merodac, nga hari sa Babilonia si Jehoyakin nga hari sa Juda gikan sa pagkabinilanggo. Nahitabo kini sa tuig nga nagsugod sa paghari si Evil Merodac.
After King Jehoiachin of Judah had been in prison [in Babylon] for almost thirty-seven years, Evil-Merodach became the king of Babylon. He was kind to Jehoiachin and ordered that he be released from prison. That was on March 31 of the year that Evil-Merodach became king.
32 Malumo siyang nakigsulti kaniya ug gihatagan siya ug lingkoranan nga mas halangdon pa kaysa sa ubang mga hari nga uban kaniya diha sa Babilonia.
He [always] spoke kindly to Jehoiachin and gave him a position in which he was honored more than [all] the other kings [who had been exiled/taken to Babylon].
33 Gihukas ni Evil Merodac ang bisti ni Jehoyakin sa pagkabinilanggo, ug kanunay nga nagakaon si Jehoyakin diha sa lamesa sa hari sa nahibilin nga mga adlaw sa iyang kinabuhi,
He [supplied new clothes] for Jehoiachin, to replace the clothes that he had been wearing in prison. [He also allowed] Jehoiachin to eat with him every day, all during the rest of his life.
34 ug ginahatagan siya kanunay sa iyang matag adlaw nga pagkaon sa nahibiling mga adlaw sa iyang kinabuhi hangtod sa iyang kamatayon.
Every day, the King [of Babylon] gave him some money [to buy the things that he needed. That continued] until the day that Jehoiachin died.
