< Genesis 3 >
1 Karon ang serpente mas labing mautok kay sa ubang mapintas nga mananap sa tanaman nga binuhat ni Yahweh nga Dios. Siya miingon ngadto sa babaye, “Miingon ba gayod ang Dios nga, 'Kinahanglan nga dili kamo mokaon gikan sa bisan unsa nga kahoy sa tanaman'”?
Now the serpent was more shrewd than any of the wild animals which God had made. And he said to the woman, "Has God really said, 'You shall not eat of any tree of the garden?'"
2 Ang babaye miingon sa serpente, “Makakaon kami sa tanang bunga sa kahoy sa tanaman,
And the woman said to the serpent, "Of the fruit of the trees of the garden we may eat,
3 apan mahitungod sa bunga sa kahoy nga anaa taliwala sa tanaman, ang Dios miingon, 'Ayaw kamo pagkaon niini, o bisan paghikap niini, o kamo mamatay.'”
but of the fruit of the tree which is in the middle of the garden, God has said, 'You shall not eat of it, neither shall you touch it, lest you die.'"
4 Ang serpente miingon sa babaye, “Dili gayod kamo mamatay.
The serpent said to the woman, "You won't surely die,
5 Kay ang Dios nasayod nga sa panahon nga mokaon kamo niini maabli ang inyong mga mata, ug mahisama kamo sa Dios, nga nasayod sa maayo ug daotan.”
for God knows that in the day you eat it, your eyes will be opened, and you will be like God, knowing good and evil."
6 Sa dihang nakita sa babaye nga ang kahoy maayo nga kan-on, ug kini nindot sa mga mata, ug ang kahoy makadani nga makahimo sa tawo nga maalamon, mikuha siya sa bunga ug mikaon niini. Ug gihatagan niya ang iyang bana nga uban kaniya, ug mikaon siya niini.
When the woman saw that the tree was good for food, and that it was a delight to the eyes, and that the tree was to be desired to make one wise, she took of its fruit, and ate, and she also gave some to her husband who was with her, and he ate.
7 Ang ilang mga mata nangaabli, ug nakamatngon sila nga sila hubo. Mitahi sila ug mga dahon sa igera ug gihimo nga pangtabon sa ilang mga kaugalingon.
The eyes of both of them were opened, and they knew that they were naked. So they sewed fig leaves together, and made coverings for themselves.
8 Nadunggan nila ang kasikas ni Yahweh nga Dios nga nagalakaw sa tanaman sa kabugnaw sa adlaw, busa ang lalaki ug ang iyang asawa nanago gikan sa presensiya ni Yahweh nga Dios taliwala sa mga kahoy sa tanaman.
They heard the voice of God walking in the garden during the breeze of the day, and the man and his wife hid themselves from the presence of God among the trees of the garden.
9 Gitawag ni Yahweh nga Dios ang lalaki ug miingon ngadto kaniya, “Hain ka man?”
So God called to the man, and said to him, "Where are you?"
10 Ang lalaki miingon, “Nadungog ko ikaw sa tanaman, ug nahadlok ako, tungod kay hubo ako. Busa mitago ako.”
And he said, "I heard your voice in the garden, and I was afraid, because I was naked; so I hid myself."
11 Ang Dios miingon, “Kinsa may nagsulti kanimo nga ikaw hubo? Mikaon ka ba sa kahoy nga akong gisugo kanimo nga dili nimo angay kan-on?”
And he said, "Who told you that you were naked? Have you eaten from the tree that I commanded you not to eat from?"
12 Ang lalaki miingon, “Ang babaye nga imong gihatag aron akong makauban, iya akong gihatagan sa bunga nga gikan sa kahoy, ug ako kining gikaon.”
The man said, "The woman whom you gave to be with me, she gave me of the tree, and I ate."
13 Miingon si Yahweh nga Dios sa babaye, “Unsa kining imong gibuhat?” Ang babaye miingon, “Ang serpente milingla kanako, ug mikaon ako.”
Then God said to the woman, "What is this you have done?" The woman said, "The serpent deceived me, and I ate."
14 Si Yahweh nga Dios miingon sa serpente, “Tungod kay imo kining gibuhat, tali sa tanang kahayopan ug sa tanang mga mapintas nga mananap sa kaumahan ikaw lamang ang tinunglo. Pinaagi sa imong tiyan ikaw magakamang, ug ikaw magakaon sa abog sa tanang adlaw sa imong kinabuhi.
So God said to the serpent, "Because you have done this, cursed are you above every tame animal, and above every wild animal. On your belly you shall go, and you shall eat dust all the days of your life.
15 Magbutang ako ug panag-away tali kanimo ug sa babaye, ug tali sa imong binhi ug sa iyang binhi. Samaran niya ang imong ulo, ug imong samaran ang iyang tikod.”
I will put enmity between you and the woman, and between your offspring and her offspring. He will bruise your head, and you will bruise his heel."
16 Miingon siya ngadto sa babaye, “Pilopiloon ko gayod ang imong kasakit sa pagbaton ug mga anak; diha sa kasakit nga ikaw magbaton ug mga anak. Ang imong tinguha mao ang pagpangandoy sa imong bana, apan siya ang magdumala kanimo.”
And to the woman he said, "I will greatly multiply your pain in childbirth. In pain you will bring forth children. Your desire will be for your husband, and he will rule over you."
17 Miingon siya ngadto kang Adan, “Tungod kay naminaw ka sa tingog sa imong asawa, ug mikaon gikan sa kahoy, nga akong gisugo kanimo, nga naga-ingon, 'Dili ka magakaon gikan niini,' matinunglo ang yuta tungod kanimo; sa hilabihang kahago ikaw mokaon gikan niini sa tanang adlaw sa imong kinabuhi.
To Adam he said, "Because you have listened to your wife's voice, and have eaten of the tree, of which I commanded you, saying, 'You shall not eat of it,' cursed is the ground for your sake. In toil you will eat of it all the days of your life.
18 Magahatag kini ug mga tunok ug mga sampinit alang kanimo, ug mokaon ka sa mga tanom sa kaumahan.
Thorns also and thistles will it bring forth to you; and you will eat the plants of the field.
19 Pinaagi sa mga singot sa imong nawong ikaw makakaon ug tinapay, hangtod nga mobalik ka sa yuta, kay ikaw gihimo gikan niini. Kay ikaw abog man, ug ngadto sa abog ikaw mobalik.”
By the sweat of your face will you eat bread until you return to the ground, for out of it you were taken. For you are dust, and to dust you shall return."
20 Ginganlan sa lalaki ug Eva ang iyang asawa tungod kay siya ang inahan sa tanang may kinabuhi.
The man called his wife Eve, because she was the mother of all living.
21 Nagbuhat si Yahweh nga Dios ug sapot gikan sa mga panit sa mananap alang kang Adan ug sa iyang asawa ug gibistihan sila.
And God made clothing out of skins for Adam and for his wife, and clothed them.
22 Si Yahweh nga Dios miingon, “Karon ang tawo nahimong sama na kanato, nga nasayod sa maayo ug sa daotan. Busa karon kinahanglan dili na siya tugotan nga makakab-ot niini sa iyang kamot, ug makakuha gikan sa kahoy sa kinabuhi, makakaon niini, ug unya mabuhi sa kahangtoran.”
Then God said, "Look, the man has become like one of us, knowing good and evil. So now, let us send him out, lest he reach out his hand and also take of the tree of life and eat, and live forever."
23 Busa gipagawas siya ni Yahweh nga Dios gikan sa tanaman sa Eden, aron sa pag-uma sa yuta diin siya naggikan.
Therefore YHWH sent him out of the garden of Eden, to till the ground from which he was taken.
24 Busa gipahawa sa Dios ang tawo sa tanaman, ug gibutangan niya ug kerubin ang sidlakang bahin sa tanaman sa Eden, ug nagadilaab nga espada nga nagtuyoktuyok sa palibot, aron sa pagbantay sa dalan paingon sa kahoy sa kinabuhi.
So he drove out the man; and he stationed the cherubim at the east of the garden of Eden, and a flaming sword which turned every direction, to guard the way to the tree of life.