1 Hari 7
1 Miabot ug napulog tulo ka tuig ang pagtukod ni Solomon sa iyang kaugalingong palasyo.
They also built a palace for Solomon, but it required 13 years to build it.
2 Gitukod niya ang Palasyo sa Kalasangan sa Lebanon. Ang gitas-on niini 100 cubits, ang gilapdon 50 cubits, ug may kahabugon nga 30 cubits. Gibuhat ang palasyo nga may upat ka laray sa mga haliging sidro lakip na ang mga sagbayan nga sidro ibabaw sa mga haligi.
One of the buildings they constructed was [a] large [ceremonial hall]. It was called the Hall of the Forest of Lebanon. It was 150 feet long, 75 feet wide, and 45 feet high. It was supported/held up by four rows of pillars of [wood from] cedar [trees]. There were 15 pillars in each row. There were cedar beams across each row.
3 Giatopan ang balay gamit ang sidro nga gipahimutang ibabaw sa sagbayan. Kadtong mga sagbayan mao ang nagpugong sa mga haligi. Adunay 45 ka sagbayan, ug may 15 ang matag laray.
[To support the roof] there were cedar beams that connected the rows of pillars.
4 Adunay mga sagbayan ang tulo ka haligi, ug may mga bintana nga nag-inatbangay diha sa tulo ka laray.
On each of the two side walls there were three rows of windows.
5 Ang tanang mga pultahan ug mga bintana kwadrado uban ang mga sagbayan, ug nag-inatbangay ang mga bintana diha sa tulo ka laray.
All the windows and doorways had rectangular frames. The windows along the long wall on one side faced the windows on the other side.
6 Adunay hawanan nga may 50 cubits ang gitas-on ug may 30 cubits ang gilapdon, uban ang inatopan nga portico sa atubangan nga may mga haligi.
They also built another building called the Hall of Pillars. It was 75 feet long and 45 feet wide. It had a covered porch [whose roof was] supported by pillars.
7 Gibuhat ni Solomon ang lawak sa trono kung asa siya magpakanaog ug hukom, nga mao ang lawak hukmanan. Gihaklapan ug sidro ang tibuok salog niini.
Then they made a building called the Hall of the Throne. It was also called the Hall of Judgment. That was where Solomon decided/judged concerning people’s disputes. The walls were covered with cedar boards, from the floor to the rafters.
8 Ingon niini usab ang pagbuhat sa balay nga puy-anan ni Solomon sa likod nga bahin sa laing hawanan sulod sa palasyo. Gibuhat usab niya ang usa ka balay nga susama niini alang sa iyang asawa nga anak nga babaye sa Paraon.
In the courtyard behind the Hall of Judgment they built a house for Solomon to live in that was made like the other buildings. They also built the same kind of house for his wife, who was the daughter of the king of Egypt.
9 Kining mga balaya binuhat sa mahalon nga mga sinapsapang bato, nga sinukod gayod, unya gigabas kini, ug gipahamis ang matag kilid. Gigamit kining mga batoha gikan sa patukoranan hangtod sa atop, ug ingon man usab didto sa gawas sa dakong hukmanan.
All of those buildings and the walls around the palace courtyard were made from costly blocks of stone, from the foundations up to the eaves. The stones were cut [at the quarry], according to the sizes that were needed, and the sides of the stones were shaped by cutting/smoothing them with saws.
10 Ang patukoranan binuhat sa dagkong mga bato nga mahalon nga may tag-walo ug tag-napulo ka cubits ang gitas-on.
The foundations were also made from huge blocks of stone [that were prepared at the quarry]. Some of them were twelve feet long and some were fifteen feet long.
11 Sa ibabaw mao ang mahalon nga sinapsapang mga bato nga gipikas sa ilang mga sukod, ug ang mga sagbayan nga sidro.
On top of the foundation stones were other blocks of stone that were cut according to the sizes they needed, and cedar beams.
12 Ang dakong hawanan nga naglibot sa palasyo adunay tulo ka laray sa pinutol nga bato ug usa ka laray sa mga sagbayan nga sidro susama sa sulod nga hawanan sa templo ni Yahweh ug sa portico sa templo.
The palace courtyard, the inner courtyard in front of the temple, and the entrance room of the temple had walls made by putting down three layers of cut stones between each layer of cedar beams.
13 Gipakuha ni Solomon si Huram ug migikan siya sa Tiro.
There was a man who lived in Tyre [city] whose name was Huram. He knew how to make very nice things from bronze. His father had also lived in Tyre and had also been very skilled at making things from bronze, but Huram’s father was no longer living. His mother was from the tribe of Naphtali. Huram was very wise and intelligent and was very skilled at making things from bronze. Solomon invited him to come [to Jerusalem and supervise] all the work of making things from bronze, and Huram agreed.
14 Si Huram mao ang anak nga lalaki sa usa ka biyuda sa tribo ni Neftali; ang iyang amahan taga-Tiro, usa ka tawong mananalsal sa bronse. Maalamon si Huram, unya may panabot, ug hanas sa pagpamuhat gamit ang bronse. Miadto siya kang Haring Solomon aron buhaton ang mga buluhaton gamit ang bronse alang sa hari.
15 Gibuhat ni Huram ang duha ka haligi nga bronse, ang matag usa may gitas-on nga 18 cubits ug ang kalinginon may 12 cubits.
He made two bronze pillars. Each one was 27 feet tall and 18 feet around. Each was hollow, and the walls of the pillars were 3 in./7.4 cm. thick.
16 Gibuhat niya ang duha ka ulohan sa pinasinaw nga bronse aron ipahimutang ibabaw sa tumoy sa mga haligi. Ang gihabugon sa matag ulohan may 5 cubits.
He also made two bronze caps to be put on top of the pillars. Each cap was 7-1/2 feet tall.
17 May linala nga kinuroskuros ug mga liningin nga kinadena alang sa dayandayan sa mga ulohan nga atua sa ibabaw sa tumoy sa mga haligi, may pito niini alang sa matag ulohan.
Then he made bronze wreaths of chains to decorate the top part of each pillar.
18 Busa gibuhat si Huram ang duha ka laray sa mga hulagway sa granada libot sa ibabaw sa matag haligi aron dayandayanan ang ilang mga ulohan.
He also made bronze [figures that resembled] pomegranates. He put two rows of pomegranates over the top parts of each pillar.
19 Ang mga ulohan sa ibabaw sa tumoy sa mga haligi nga atua sa portico gidayandayanan sama sa mga lirio nga may gitas-on nga upat ka cubits.
The top part over each pillar was shaped like a lily. Each [lily leaf] was six feet tall.
20 Giapil usab ang mga ulohan niining duha ka mga haligi, duol gamay sa ibabaw sa tumoy niini nga may 200 ka hulagway sa granada nga naglaray sa palibot.
These top parts were placed on a bowl-shaped section around which was draped the wreaths of chains. He made 200 [figures that represented] pomegranates and put them in two rows around the top/head of each pillar.
21 Gipabarog niya ang mga haligi didto sa portico sa templo. Ang haligi sa tuong bahin ginganlan ug Jakin, ug ang haligi sa wala nga bahin ginganlan ug Boaz.
His [helpers] set up the pillars in front of the entrance of the temple. The pillar on the south side was named Jakin, and the pillar on the north side was named Boaz.
22 Ibabaw sa tumoy sa mga haligi gidayandayanan sama sa mga lirio. Natapos ang pagbuhat sa mga haligi niini nga pamaagi.
The bronze top parts that were shaped like lilies were placed on top of the pillars. So Huram and his helpers finished making the bronze pillars.
23 Naghimo si Huram ug lingin nga dagatdagat gikan sa tinunaw nga mga puthaw, nga may napulo ka cubits gikan sa ngilit niini ngadto sa laing ngilit. May gitas-on kini nga 5 ka cubits, ug ang kalinginon sa dagatdagat may 30 ka cubits.
Huram also constructed a very large round bronze tank that was made of metal and cast [in a clay mold]. It was 7-1/2 ft./2.3 meters high, 30 feet/9 meters across/wide, and 45 feet/13.5 meters around it.
24 Ilalom sa ngilit sa dagatdagat may gipalibot nga mga kinulit nga mga putot, napulo sa matag usa ka cubit, gidungan kini paghulma sa pagtunaw sa bronse sa paghimo sa dagatdagat.
Around the outer edge of the rim of the tank were two rows of gourds that were made of bronze. [But] the gourds [were not cast separately; they] were cast in the same mold as the rest of the tank. For each foot of length around the rim of the tank there were six [figures of] gourds.
25 Gipahimutang ang dagatdagat ibabaw sa napulog duha ka baka, ang tulo nag-atubang sa kasadpan, ang laing tulo nag-atubang sa habagatan, ug ang laing tulo nag-atubang sa sidlakan. Gitungtong ang dagatdagat sa ibabaw niini, ug ang ilang mga ikog mao ang dapit sa sulod.
Huram [also cast] twelve [bronze statues of] oxen. He placed them to face outward. He placed three of them to face north, three to face west, three to face south, and three to face east. His helpers put the bronze tank on the backs of [the statues of] the oxen.
26 Usa ka dangaw ang gibagaon sa dagatdagat, ug ang ngilit niini gibuhat sama sa baba sa usa ka kupa, sama sa usa ka bulak sa lirio. Ang dagatdagat kasudlan ug 2, 000 ka bath nga tubig.
The sides [of the tank] were 3 in./8 cm. thick. The rim was like the rim of a cup. It [curved outward, ] like the petals of a lily. [When the tank was full, ] it held about 10,000 gallons [of water].
27 Gihimo ni Huram ang napulo ka tungtonganan nga bronse. Ang matag tungtonganan may gitas-on nga upat ka cubits ug may gihabugon nga tulo ka cubits.
Huram also made ten bronze carts. Each was six feet long and six feet wide and 4-1/2 feet tall.
28 Mao kini ang pagbuhat sa mga tungtonganan. Adunay mga haklap taliwala sa mga kwadro,
[On the sides of the carts] there were panels which were set in frames.
29 ug ibabaw sa mga haklap ug sa mga kwadro mao ang mga dagway sa liyon, mga baka, ug mga kerubin. Sa ibabaw ug sa ubos sa mga hulagway sa liyon ug sa mga baka may binuhat nga liningin nga purongpurong.
On those panels were [bronze figures of] lions, bulls, and winged creatures. Below and above the lions and bulls there were decorations of bronze wreaths.
30 Ang matag tungtonganan may upat ka bronse nga mga ligid ug mga ehe, ug sa upat ka eskina mao ang mga tinunaw nga bronse aron tungtonganan sa mga panaksan. Ang mga tungtonganan niini gidayandayanan sa mga liningin nga mga butang ang matag kilid sa usag-usa.
Each cart had four bronze wheels and two axles made of bronze. At the top corners of each cart were bronze supports to hold up a basin. On these supports were also decorations of bronze wreaths.
31 Ang baba sa tungtonganan lingin sama sa mga panaksan, nga may gilapdon nga 1/2 cubit, ug gipasibo sa korona nga misaka gamay sa usa ka cubit. Sa baba niana may mga linilok, ug kwadrado ang ilang mga haklap, dili lingin.
On top of each cart, [under each basin, ] was a frame [that resembled] a circular collar. The top of each circular frame was 18 inches above the top of the cart, and the bottom of it was nine inches below the top of the cart. There were also decorations of bronze wreaths on the frame engraved within square panels.
32 Ang upat ka mga ligid anaa ilalom sa mga haklap, ug ang mga ehe sa mga ligid ug ang mga yantas niini anaa sa tungtonganan. Ang gihabugon sa usa ka ligid may 1/2 cubit.
The wheels were 27 inches high. They were below the panels. The wheels were connected to axles that had been cast in the same mold as the rest of the cart.
33 Ang pagbuhat sa mga ligid sama sa mga ligid sa mga karwahe. Ang mga ehe niini, ang mga yantas, ang mga rayos, ug ang mga nagpugong sa ehe pulos mga tinunaw nga puthaw.
The wheels of the carts were like the wheels of chariots. The axles, the rims, the spokes, and the hubs were all cast [from bronze].
34 May upat ka mga gunitanan ang upat ka eskina sa matag tungtonganan, nga unay sa mao ra gihapong tungtonganan.
At the top corners of each cart there were handles. These were cast in the same mold as the rest of the cart.
35 Ibabaw sa tumoy sa tungtonganan adunay usa ka lingin nga gilibot nga may tunga ka cubit ang gilalomon, ug gisumpay sa ibabaw sa tumoy sa tungtonganan ang mga nagpugong ug mga haklap.
There was a nine-inch bronze band around the top of each cart. There were braces attached to the corners of each cart. The bands and the braces were cast in the same mold as the rest of the cart.
36 Sa ibabaw sa mga nagpugong ug sa mga haklap gililok ni Huram ang dagway sa mga kerubin, mga liyon, ug ang mga kahoy nga palmera nga nagtabon sa luna sa usag-usa, ug gipalibotan sila sa mga liningin nga mga butang.
The braces and the panels [on the sides of the carts] were also decorated with [figures of] winged creatures, lions, and palm trees, whenever there was space for them, and there were bronze wreaths all around them.
37 Sa ingon niini nga paagi gihimo niya ang napulo ka mga tungtonganan. Silang tanan gihulma sa samang hulmahan, uban sa usa ka sukod, ug susama ang mga dagway.
That is how Huram made the ten carts. They [were all cast in the same mold, so they] were all alike: They all were the same size and had the same shape.
38 Gibuhat ni Huram ang napulo ka mga panaksan nga bronse. Ang usa ka panaksan kasudlan ug 40 ka bath nga tubig. Ang gilay-on sa matag panaksan may upat ka cubits ug ang usa ka panaksan may napulo ka tungtonganan.
Huram also made ten bronze basins, one for each cart. Each basin was six feet across and held 200 gallons [of water].
39 Nagbuhat siya ug lima ka tungtonganan sa habagatan nga nag-atubang sa pikas kilid sa templo ug ang laing lima anaa sa amihanan nga nag-atubang usab sa pikas kilid sa templo. Gipahimutang niya ang dagatdagat sa sidlakang eskina, nga nag-atubang padulong sa habagatang bahin sa templo.
Huram placed five of the carts on the south side of the temple and five on the north side. He put the big tank at the southeast corner.
40 Gibuhat ni Huram ang mga kolon, mga pala ug mga sudlanan pangbubu. Unya natapos na niya ang iyang tanang mga buluhaton alang kang Haring Solomon sulod sa templo ni Yahweh:
Huram also made pots, shovels [for carrying ashes], and bowls [for carrying the blood of the animals that would be sacrificed]. He completed all the work that King Solomon requested him to do for the temple. [This is a list of the bronze things he made]:
41 ang duha ka haligi, ug ang sama sa panaksan nga atua sa mga ulohan sa ibabaw sa tumoy sa duha ka haligi, ug ang duha ka linya sa liningin nga dayandayan aron motabon sa duha ka daw panaksan sa ulohan nga anaa sa ibabaw sa tumoy sa mga haligi.
the two pillars; the two top parts to be put over the pillars; the two wreaths of chains to decorate the tops of the pillars;
42 Gibuhat niya ang 400 ka mga hulagway sa granada alang sa duha ka pares sa mga liningin nga mga dayandayan: duha ka linya sa mga hulagway sa granada alang sa matag bahin sa mga dayandayan aron motabon sa duha ka sama sa panaksan nga anaa sa ibabaw sa tumoy sa mga haligi,
the 400 [figures of] pomegranates, in two rows, with 100 in each row, that were placed over the top parts of the pillars;
43 ang napulo ka mga tungtonganan, ug ang napulo ka daw mga panaksan sa mga tungtonganan.
the ten carts; the ten basins;
44 Gihimo niya ang dagatdagat nga nagpatong ibabaw sa napulog duha ka mga torong baka;
the big tank; the twelve [statues of] oxen on whose backs the tank was placed;
45 usab ang mga kolon, mga pala, mga panaksan, ug ang ubang mga sudlanan. Gibuhat ni Huram ang tanan gamit ang pinasinaw nga bronse, alang kang Haring Solomon, sa templo ni Yahweh.
the pots, shovels [for the ashes of the altar], and bowls. Huram [and his workers] made all these things for King Solomon and put them outside the temple. They were all made of polished bronze.
46 Gipahulma kini sa hari didto sa kapatagan sa Jordan, sa mga lapokon nga yuta taliwala sa Sucot ug sa Zarethan.
They made them by pouring melted bronze into the clay molds that Huram had set up near the Jordan [River] Valley, between [the cities of] Succoth and Zarethan.
47 Wala na timbanga pa ni Solomon ang tanang mga galamiton tungod sa kadaghan gayod niini, tungod usab kay ang timbang sa bronse dili man masukod.
Solomon did not [tell his workers to] weigh those bronze objects, because there were many items. So no one ever knew what they weighed.
48 Gipabuhat ni Solomon ang tanang mga galamiton sulod sa templo gamit ang bulawan; ang bulawang halaran ug ang lamesa kung asa ibutang ang tinapay sa presensiya.
Solomon’s [workers] also made all the gold items for the temple: the altar; the table on which the priests put the sacred bread placed before God;
49 Hinimo sa lunlon bulawan ang mga tungtonganan sa mga suga, ang lima nga anaa sa tuo ug ang laing lima nga anaa sa wala, sa atubangan sa dapit sa kinasulorang lawak, ug hinimo usab sa bulawan ang mga bulak, ang mga lamparahan, ug ang mga gunitanan.
the ten lampstands [that were put] in front of the Very Holy Place, five on the south side and five on the north side; the [decorations that resembled] flowers; the lamps; the tongs [to grasp the hot coals];
50 Hinimo sa lunlon bulawan ang mga kupa, mga igpapalong sa suga, mga panaksan, mga luwag, ug ang mga sunoganan sa insenso. Hinimo usab sa bulawan ang mga bisagra sa pultahan sa kinasulorang lawak sa labing balaang dapit, ug ang mga pultahan nga atua sa hawanan sulod sa templo.
the cups, the gold lamp wick snuffers, the small lamp bowls, the dishes for incense, the pans [for carrying the hot coals], and the hinges for the doors at the entrance to the Very Holy Place and for the doors at the entrance [to the main room] of the temple. Those things were all made of gold.
51 Tungod niini, natapos na ang tanang buluhaton nga buhaton ni Haring Solomon sa balay ni Yahweh. Busa gidala ni Solomon ang mga butang nga gilain sa iyang amahan nga si David, sama sa mga salapi, mga bulawan, ug mga galamiton, unya gibutang niya kini sa tipiganan sa balay ni Yahweh.
So Solomon’s [workers] finished all the work for the temple. Then they placed in the temple storerooms all the things that his father David had dedicated to Yahweh—all the silver and gold, and the other valuable items.
